خانه وبلاگ

قم شهری است که نام آن با علم، تقوا، حوزه علمیه و مراجع تقلید گره خورده است. در میان ده‌ها جاذبه مذهبی و فرهنگی این شهر، موزه مراجع جایگاه خاصی دارد؛ مکانی که با دقت و سلیقه، گنجینه‌ای از اسناد، اشیاء شخصی، کتاب‌ها و آثار ماندگار بزرگان شیعه را گردآوری کرده است. این موزه، تنها جایی برای نمایش نیست؛ بلکه فرصتی برای لمس ملموس تاریخ شیعه و آشنایی با سلوک علمی و معنوی پیشوایان دینی است.

تاریخچه موزه مراجع قم

موزه مراجع قم در سال ۱۳۹۳ توسط اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قم تأسیس شد. هدف از تأسیس این موزه، آشنایی نسل امروز با زندگی و سیره مراجع و علمای بزرگ شیعه از قرن ۱۳ هجری تاکنون بوده است. انتخاب مکان این موزه دقیق و هوشمندانه است؛ در روبه‌روی خانه تاریخی امام خمینی (ره)، جایی که خود یادآور دوره‌ای از حیات علمی و سیاسی تاریخ معاصر ایران است.

معماری: تلفیق سادگی و معنویت

بنای موزه دارای دو طبقه و حیاطی به وسعت تقریبی ۲۰۰ متر مربع است. معماری آن با الهام از خانه‌های سنتی قمی، فضایی ساده، آرام و در عین حال عمیقاً فرهنگی را ایجاد کرده است. راهروهای آجری، درهای چوبی سنتی و حوضچه مرکزی حیاط، همگی حس قدم‌زدن در دل تاریخ را به بازدیدکننده القا می‌کنند. این سادگی معماری، به شکلی هوشمندانه مخاطب را بر محتوای درون موزه متمرکز می‌کند.

ویژگی‌ها: روایت سه نسل از مراجع

موزه مراجع، بیش از آنکه صرفاً ویترینی از اشیاء قدیمی باشد، گنجینه‌ای از سه نسل از علمای شیعه را در خود جای داده است. روایت سیره زندگی، افکار، کتاب‌ها و آثار مکتوب ۱۲ مرجع برجسته مانند حاج شیخ عبدالکریم حائری، آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله گلپایگانی، آیت‌الله مرعشی نجفی، امام خمینی (ره)، آیت‌الله بهجت و دیگران، این مجموعه را به اثری بی‌بدیل در حوزه موزه‌داری مذهبی ایران تبدیل کرده است.
از دیگر بخش‌های مهم می‌توان به معرفی اجمالی ۴۰ نفر دیگر از علما مانند شیخ مفید، شیخ کلینی، سید رضی و سید مرتضی اشاره کرد.

کاربری بنا در گذشته

پیش از تبدیل‌شدن به موزه، این فضا به‌عنوان یکی از اماکن وابسته به حوزه علمیه و سپس فضای اداری مورد استفاده قرار می‌گرفت. مجاورت آن با بیت امام خمینی باعث شده تا همواره در مرکز توجه پژوهشگران و زائران فرهنگی باشد.

کاربری بنا در زمان حال

امروزه، این مکان با عنوان «موزه مراجع» به‌عنوان پایگاهی فرهنگی، آموزشی و دینی فعالیت می‌کند. نمایشگاه دائمی آثار مراجع تقلید، برنامه‌های مناسبتی، و تورهای ویژه برای دانش‌آموزان و طلاب، بخشی از کارکردهای فعال این موزه است. همچنین، این مکان مورد استقبال ویژه گردشگران خارجی علاقه‌مند به تاریخ تشیع نیز قرار گرفته است.

بهترین زمان بازدید

این موزه همه‌روزه از شنبه تا پنج‌شنبه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰ فعال است و جمعه‌ها تعطیل است. بهترین زمان بازدید، ساعات میانی روز (بین ۱۰ تا ۱۵) است تا هم از خلوتی محیط بهره ببرید و هم با حوصله به مشاهده دقیق آثار بپردازید. همچنین، فصل‌های خنک‌تر سال مانند بهار و پاییز، تجربه بازدید را دلنشین‌تر می‌کنند.

نکاتی برای بازدید بهتر

• آدرس دقیق: استان قم، خیابان معلم غربی، خیابان یازدهم (رو‌به‌روی خانه تاریخی امام خمینی (ره))
• ورودی موزه: مبلغ ۴۰۰۰۰ ریال
• بازدید رایگان برای برخی گروه‌ها: (در ایام خاص یا برنامه‌های فرهنگی ممکن است تخفیف‌هایی اعمال شود، پیشنهاد می‌شود پیش از بازدید استعلام شود)
• به دلیل قداست فضای موزه، رعایت شئونات مذهبی الزامی است.
• از لمس اشیاء و عکس‌برداری بدون هماهنگی پرهیز شود.
• پارکینگ عمومی در میدان روح‌الله در نزدیکی موزه قرار دارد.
• بهتر است بازدید خود را همراه با بازدید از خانه تاریخی امام خمینی (ره) برنامه‌ریزی کنید.
• مدت‌زمان پیشنهادی برای بازدید: حدود ۱ ساعت
• دوره تاریخی مربوط به موزه: معاصر
• از لمس اشیاء و عکاسی بدون مجوز خودداری شود.

جاذبه‌های گردشگری اطراف

موزه مراجع به‌صورت هوشمندانه در منطقه‌ای از قم قرار گرفته که در اطراف آن می‌توان جاذبه‌های ارزشمند دیگری را نیز بازدید کرد، از جمله:

(محله یخچال قاضی، بیت امام ره)

خانه تاریخی امام خمینی (ره) (روبه‌روی موزه)

خانه امام خمینی (ره) در قم، به عنوان مکانی برجسته و یادگار دوران انقلاب اسلامی، فرصتی بی‌نظیر برای سفر به بخش‌های مهمی از تاریخ ایران را فراهم می‌کند. این خانه تاریخی که اکنون به عنوان موزه و مرکز فرهنگی مورد بازدید قرار می‌گیرد، یکی از جاذبه‌های اصلی برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می‌شود.

حرم مطهر حضرت معصومه (س)

حرم حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) در قم، یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی شیعیان در ایران و جهان است و هر ساله میزبان میلیون‌ها زائر از سراسر دنیاست. زیارت این حرم فضیلتی بی نظیر دارد و تجربه‌ای استثنایی است که همزمان شما را با جنبه‌های معنوی، فرهنگی و تاریخی این مکان مقدس آشنا می‌سازد.

این نزدیکی، امکان برگزاری تورهای چند ساعته فرهنگی-مذهبی را برای گردشگران فراهم می‌کند.

سؤالات متداول

۱. موزه مراجع قم در چه سالی تأسیس شده است؟
در سال ۱۳۹۳ توسط اداره‌کل میراث فرهنگی قم.

۲. چه علما و مراجعی در این موزه معرفی شده‌اند؟
۱۲ مرجع برجسته مانند آیت‌الله بروجردی، امام خمینی، آیت‌الله گلپایگانی، بهجت و بیش از ۴۰ عالم شیعه.

3. چه ساعت‌هایی امکان بازدید وجود دارد؟
شنبه تا پنج‌شنبه از ۸ صبح تا ۱۸ عصر.

4. آیا این موزه برای گردشگران خارجی هم مناسب است؟
بله، محتوای بین‌المللی و موقعیت آن باعث جذب بازدیدکنندگان خارجی شده است.