
موزه آستانه قم: اولین موزه عمومی ایران
موزه آستانه قم، اولین موزه عمومی ایران و اولین موزه وقفی جهان اسلام یکی از مقاصد جذاب و فرهنگی برای گردشگران است، که در کنار حرم حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) واقع شده است.
موزه آستانه قم (موزه فاطمی)، اولین موزه عمومی ایران و اولین موزه وقفی جهان اسلام یکی از مقاصد جذاب و فرهنگی برای گردشگران است که میخواهند در مدت زمان کوتاهی با تاریخ و فرهنگ این شهر مقدس آشنا شوند. این موزه که در کنار حرم حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) واقع شده است، به عنوان یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و تاریخی قم شناخته میشود، که بازدید از آن در کنار زیارت حرم مطهر، توصیه می شود.
تاریخچه موزه آستانه قم
این موزهی باشکوه در جوار حرم حضرت معصومه (س) و مدرسهی فیضیه قم واقع شده است. پیش از تأسیس موزهی فعلی، آثار نفیس در محلی به نام خزانه نگهداری میشدند. در آبان ماه سال ۱۳۱۴ هجری شمسی، موزه آستانه در مسجد مطهری فعلی، واقع در جنوب مرقد مطهر حضرت معصومه، افتتاح شد.
موزه آستانه در طول تاریخ فراز و نشیبهای بسیاری را تجربه کرده است. به طور مثال، تا سال ۱۳۵۳ فعالیت داشت اما پس از آن تا سال ۱۳۶۷ تعطیل شد و مجدداً بازگشایی شد. از آن زمان تاکنون به طور مستمر فعال بوده و جذابیتهای بسیاری برای گردشگران داخلی و خارجی از اقصی نقاط ایران و جهان فراهم کرده است.
آثار برجسته موزه آستانه قم
در موزه آستانه قم، مجموعهای از آثار برجسته و بینظیر در قالبهای متنوعی همچون آثار خطی، مسکوکات، کاشیکاری، سفالین، خاتمکاری، آثار دستباف، حجاری و سنگتراشی، سنگ قبور پادشاهان صفوی و قاجار و مشاهیر ایرانی، آثار شیشهای و بلورین، آثار نقاشی و فلزکاری را در خود جای داده است.
آثار خطی
در بخش آثار خطی، مجموعهای از قرآنهای نفیس از اعصار مختلف، از خلفای عباسی تا دوران قاجار، زینتبخش موزه است. از نمونههای برجسته میتوان به قرآنی با جلد تیماج طلاپوش از دوره صفوی منسوب به امام رضا علیه السلام و قرآنی به خط نسخ، منسوب به ام سلمه دختر فتحعلیشاه قاجار با سرلوح تذهیب و طلااندازی شده اشاره کرد.
(قرآن منسوب به امام رضا (ع) در موزه آستانه قم)
کاشیکاری
یکی از نفیسترین و بزرگترین آثار کاشیکاری موزه، کاشی مرقد امامزاده علی بن جعفر، مشهور به "در بهشت"، از نوع کاشی زرینفام است که از زیبایی و جذابیت خاصی برخوردار است و بیشک باید از نزدیک دیده شود.
(کاشی مرقد در بهشت قم)
آثار دستباف
در بخش آثار دستباف، نمونه فاخر و بینظیری از فرشهای دوران صفوی وجود دارد که به عنوان یکی از عجایب هفتگانه فرش محسوب میشود. این فرش ابریشمی دستباف، با طرح هندسی خاص، برای اطراف مقبره شاه عباس دوم بافته شده و در تالار عبرت موزه به نمایش درآمده است.
(فرش دستباف ابریشمی مقبره شاه عباس دوم)
سنگ قبرها
در موزه آستانه قم، سنگ قبر شخصیتهای مهم و حاکمان دوره حکومت قاجار به نمایش گذاشته شده است. از جمله سنگ قبرهای موجود در این بخش میتوان به سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار، محمد شاه قاجار، قهرمان میرزا فرزند عباس میرزا، سنگ قبر مهد علیا مادر ناصرالدین شاه، شعاع السلطنه پسر مظفرالدین شاه قاجار و یکى دیگر از رجال قاجار به نام میرزا محمد خان اشاره کرد.
دیگر آثار نفیس
از دیگر آثار نفیس این موزه میتوان به دربهای قدیمی حرم و سنگقبرهای پادشاهان مدفون در حرم اشاره کرد که هر کدام از آنها نشاندهنده هنر و تاریخ غنی این سرزمین هستند.
بخش های موزه آستانه قم
موزه آستانه شامل دو تالار مهم به نامهای "عبرت" و "عترت" است. تالار عترت در طبقهی همکف واقع شده و به نمایش آثار اسلامی اختصاص دارد. تالار عبرت نیز در طبقهی پایین مجموعه قرار دارد و اشیاء تاریخی پیش از اسلام و دوران اسلامی را در خود جای داده است.
این موزه با آثار بینظیر خود، فرصتی بیبدیل برای سفر به دل تاریخ و هنر ایران فراهم میکند و بازدیدکنندگان را به یک تجربهی فرهنگی و تاریخی فراموشنشدنی دعوت میکند.
بخش تاریخی
این بخش شامل آثاری از دوران مختلف تاریخی ایران، به ویژه دوران صفوی و قاجار است. از جمله آثار برجسته این بخش میتوان به ظروف سفالی، اشیاء فلزی و ابزارهای زندگی روزمره اشاره کرد.
بخش مذهبی
در این قسمت، آثار و اشیاء مذهبی مرتبط با حرم حضرت معصومه به نمایش گذاشته شدهاند. از جمله این آثار میتوان به کتیبههای قرآنی، تابلوهای خطاطی و سایر اشیاء مذهبی اشاره کرد.
بخش هنری و معماری
در این بخش، آثار هنری شامل نقاشیها، خطاطیها و صنایع دستی مختلف به نمایش گذاشته شده است. این آثار نشاندهنده هنر و فرهنگ غنی مردم قم و ایران است. از آثار ویژه این موزه درب های طلایی و نقره ای که منتسب به حضرت معصومه است به حساب می آید. کاشی های زرین فام و متنوع هم بخشی از این زیبایی هاست.
نکات بازدید
● تهیه بلیط: قیمت بلیط بازدید از موزه آستانه قم 20000 تومان است اما شما می توانید با مراجعه به سایتهای فروش بلیط، با تخفیف مناسب اقدام به خرید کنید.
● زمان مناسب بازدید: از ساعت ۸ تا ۱۲ صبح و از ۱۳ تا ۱۷ بعد از ظهر.
● راهنماهای موزه: استفاده از راهنماهای موزه میتواند به شما کمک کند تا اطلاعات بیشتری درباره آثار و تاریخچه آنها به دست آورید.
● عکاسی: در بعضی از بخشهای موزه اجازه عکاسی داده میشود، پس حتماً دوربین خود را همراه داشته باشید.
دعوت به بازدید
با شنیدن این توضیحات مختصر، شما را دعوت میکنیم تا حتما سری به این موزه دیدنی بزنید و خاطرهای خوش و ماندگار را از دیدار با گنجینههای بینظیر این مجموعه بسازید. هر دسته از این آثار، عناصری خاص و جذاب را در خود جای دادهاند که بازدید از آنها برای هر علاقهمند به تاریخ و هنر یک تجربه فراموشنشدنی خواهد بود.
چرا باید از موزه ها بازدید کنیم
شاخص هویت ملی: موزه یکی از شاخص ترین مراکز تبادل اطلاعات در خصوص تاریخ و فرهنگ یک کشور است.ابتدا باید برای اهمیت این نهاد یادآور شد که چندین هزار سال تمدن و دست ساخته های یک ملت درون موزه قرار می گیرد و به نوعی موزه ها در عصر امروز جایی برای تفاخر به فرهنگ ملی و در مکان هایی که به نوعی هویت ملی ندارند جایی برای نشان دادن هنر سایر ملل به شمار میرود.
درک حقیقت زندگی: موزه ها دریچه هایی رو به جهان های دیگر هستند. بازدید از موزه جستجوی زیبایی، حقیقت و معنای زندگی ماست. از موزه بازدید می کنیم تا به ما یادآوری کند که چگونه آمدیم و چرا؟ بقول مولوی:
از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود
به کجا می روم آخر ننمایی وطنم
جاذبه های گردشگری اطراف موزه آستانه قم
حرم مطهر حضرت معصومه (س): بازدید از حرم حضرت معصومه (سلاماللهعلیها) در قم، تجربهای معنوی از زیارت بانوی کرامت، دختر امام هفتم شیعیان و خواهر امام رضا علیه السلام است که همزمان شما را با جنبههای تاریخی، فرهنگی و معنوی این مکان مقدس آشنا میسازد.
این حرم یکی از مهمترین مکانهای زیارتی شیعیان در ایران و جهان است و هر ساله میزبان میلیونها زائر از سراسر دنیاست.
سوالات متداول
سوال: موزه آستانه قم چه ویژگیهای منحصربهفردی دارد که آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل میکند؟
پاسخ: موزه آستانه قم، اولین موزه عمومی ایران و اولین موزه وقفی جهان اسلام است و مقصدی جذاب برای گردشگرانی است که میخواهند در مدت زمان کوتاهی با تاریخ و فرهنگ این شهر مقدس آشنا شوند.
سوال: در موزه آستانه قم چه نوع آثاری به نمایش گذاشته شدهاند؟
پاسخ: موزه آستانه قم مجموعهای از آثار خطی، مسکوکات، کاشیکاری، سفالین، خاتمکاری، آثار دستباف، حجاری و سنگتراشی، سنگ قبور پادشاهان صفوی و قاجار و مشاهیر ایرانی، آثار شیشهای و بلورین، آثار نقاشی و فلزکاری را در خود جای داده است.
سوال: برجسته ترین اثر موزه آستانه قم چیست؟
پاسخ: یک فرش ابریشمی دستباف از دوران صفوی، که به عنوان یکی از عجایب هفتگانه فرش محسوب میشود، در تالار عبرت موزه به نمایش درآمده است.
سوال: قیمت بلیط بازدید از موزه آستانه قم چقدر است و زمانهای مناسب بازدید چه ساعاتی است؟
پاسخ: قیمت بلیط بازدید از موزه آستانه قم ۲۰۰۰۰ تومان است و زمانهای مناسب بازدید از ساعت ۸ تا ۱۲ صبح و از ۱۳ تا ۱۷ بعد از ظهر میباشد.

بازار قم: شاهکار هنر و معماری ایرانی
